2004-2020 TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ

TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ NEDİR?

Tüketici Güven Endeksi tüketicilerin kişisel mali durumları ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ve gelecek dönem beklentileri ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerinin ölçmeyi amaçlayan bir göstergedir.^[1] Bu indeks Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası işbirliğiyle gerçekleştirilen Tüketici Eğilim Anketi’ne göre belirlenir. Tüketici Eğilim Anketi, bağımsız anket olarak aylık uygulanır. Anket sonuçları yaş ve cinsiyete göre ağırlıklandırılır.

TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ NASIL HESAPLANIR?

Endeksler Avrupa Birliği’nin kullandığı denge yöntemine göre hesaplanır. Denge, toplam cevap verenlerin içerisinde pozitif ve negatif cevap verenlerin yüzdelerinin farkı alınarak hesaplanır ve bu farka 100 eklenerek her bir soru için ayrı yayılma endeksi oluşturulur. Daha sonra seçilen soruların yayılma endekslerinin aritmetik ortalaması alınarak genel endeks hesaplanır.

Endeks 0 ile 200 aralığında değer alır. Endeksin 100’den büyük olması tüketici güveninde iyimser durum, 100’den küçük olması tüketici güveninde kötümser durum olduğunu gösterir.

Mevcut durum değerlendirmeleri, beklentiler ve eğilimler aşağıdaki konu başlıkları kapsamında ölçülür.

• Kişisel mali durum: Kişisel mali durum değerlendirilirken, tüketicinin geçen 12 aylık dönemde hanesine ait maddi durumu, gelecek 12 aylık dönemde hanesine ait maddi durumu ile ilgili beklentisi, hanesi için mali durum değerlendirmesi, gelecek 3 aylık dönemde borç kullanma ihtimali göz önünde bulundurulur.
• Genel ekonomi: Tüketicinin geçen 12 aylık dönemde Türkiye’nin genel ekonomik durumuna ilişkin değerlendirmesi, gelecek 12 aylık dönemde Türkiye’nin genel ekonomik durumuna ilişkin beklentisi, Türkiye’de gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısı değerlendirmesi, mevcut dönemin dayanıklı tüketim malları satın almak için uygunluğuna ilişkin düşüncesi, mevcut dönemin tasarruf etmek için uygunluğuna ilişkin düşüncesi, geçen 12 aylık dönemde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin düşüncesi, gelecek 12 aylık dönemde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin beklentisi, gelecek 12 aylık dönemde ücretlerin değişimine ilişkin beklentisi göz önünde bulundurulur.
• Harcama ve tasarruf eğilimleri: Tüketicinin, gelecek 3 aylık dönemde yarı-dayanıklı tüketim mallarına yönelik harcama yapma düşüncesi, gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına yönelik harcama yapma düşüncesi, gelecek 12 aylık dönemde otomobil satın alma ihtimali, gelecek 12 aylık dönemde konut satın alma veya inşa ettirme ihtimali ve gelecek 12 aylık dönemde konut tamiratı için para harcama ihtimali, gelecek 12 aylık dönem içerisinde tasarruf etme ihtimali

YILLARA GÖRE TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ DEĞİŞİMİ

*2004-2020 aylık tüketici güven endeksi en düşük ve en yüksek değerler

• Tüketici Güven Endeksi ilk olarak 2004 senesinde hazırlanmaya başlanış ve halen devam etmektedir. Her ay TÜİK resmi sitesinden yayınlanan endeks puanları incelendiğinde en yüksek seviyesinin 2004 yılının ilk 6 ayında yayınladığı gözlenirken en düşük seviyelerinin 2019 yılında yayınlandığı gözlenmektedir. 2004-2010 seneleri arasında en yüksek Tüketici Güven Endeksi 2004 yılının ocak ayında 106,1 seviyesinde, en düşük Tüketici Güven Endeksi 2008 yılının kasım ayında 73,9 seviyesinde olduğu gözlenmektedir. 2010-2020 seneleri arasında en yüksek Tüketici Güven Endeksi 2014 yılının nisan ayında 97,4 seviyesinde, en düşük Tüketici Güven Endeksi 2019 yılının mayıs ayında 77,0 seviyesinde olduğu gözlenmektedir.
• 

*2004-2020 aylık tüketici güven endeksi

• 2020 yılına ait Eylül ayından sonra Tüketici Güven Endeksi yayınlanmadığı için ekim, kasım ve aralık ayları eksik gözükmektedir.2004-2010 yılları arasında yıl bazında en yüksek Tüketici Güven Endeksinin 2004 yılına ait olduğu gözlenirken en düşük Tüketici Güven Endeksinin 2008 yılına ait olduğu gözlenmektedir. 2010-2019 yılları arasında yıl bazında en yüksek Tüketici Güven Endeksinin 2011 yılına ait olduğu gözlenirken en düşük Tüketici Güven Endeksinin 2019 yılına ait olduğu gözlenmektedir.

  2004-2020 EYLÜL AYINA KADAR ORTALAMA TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ

• 

*2004-2020 eylül ayına kadar olan ortalama tüketici güven endeksi

*2020 yılına ilişkin tüketici güven endeksi en son eylül ayında yayınlandığı için daha önceki senelerle karşılaştırma yapabilmek açısından eylül ayına kadar olan değerlerin ortalaması alınarak oluşturulmuştur.

• 2004-2020 yılları arasında yılın ilk 9 ayına ilişkin (Eylül ayına kadar) Tüketici Güven Endeksi ortalama değerleri incelendiğinde 2004 yılının ilk 9 ayında 101,72 ile en yüksek değer , 2019 yılının ilk 9 ayında 79,66 ile en düşük değer gözlenmektedir.

Kaynak:TÜİK